Bioróżnorodność Jezior Bracholińskich

BIORÓŻNORONOŚĆ

Jako bioróżnorodność określamy różnorodność biologiczną, która dotyczy życia na wszystkich poziomach jego organizacji. Obejmuje zarówno zróżnicowanie genetyczne, gatunkowe oraz ekosystemowe. Bioróżnorodność obejmuje zarówno istoty, jak i rośliny powstałe w toku ewolucji, która gromadziła w sposób spontaniczny i losowy geny w unikalnych kombinacjach. Kombinacje te charakteryzują gatunki, rasy i odmiany roślin i zwierząt wytworzone przez człowieka w trakcie hodowli.

Podział organizmów według ilości występujących gatunków przedstawia poniższy wykres.

źródło: Ministerstwo Edukacji Narodowej (epodreczniki.pl), Anita Mowczan.

JEZIORA NA TERENIE GMINY WĄGROWIEC

Na terenie Gminy Wągrowiec występuje rynna polodowcowa, biegnąca od północy w kierunku południowym. Konsekwencją jej występowania jest utworzenie licznych jezior m.in. Grylewskie, Bukowieckie, Kobyleckie, Durowskie, Łęgowskie, Wiatrowskie, Łekneńskie, Rgielskie oraz Toniszewskie i największe z nich Kaliszańskie (oba włączone do obszaru Natura 2000).

JEZIORA BRACHOLIŃSKIE

Do wyżej wymienionych jezior należą również jeziora bracholińskie. Występuje tu 139 gatunków ptaków, z czego 68 to gatunki lęgowe.

Na omawianym obszarze występują lasy łęgowe, olsy, łozowiska, zarośla. Szeroki pas roślinności szuwarowej złożonej głównie z trzciny pospolitej okala zbiorniki wodne stwarzając bezpieczne i niedostępne siedlisko dla gniazdowania wielu gatunków rzadkich ptaków wodno-błotnych. W otoczeniu jezior znajdują się użytkowane ekstensywnie wilgotne łąki i pola uprawne, które stanowią bazę żerową dla wielu gatunków ptaków.

Fot. Karolina Klaja, Fundacja Leśne Dziki

Płytkie wody dają możliwość tworzenia się pływających wysp roślinności wodnej. Stwarza to doskonałe warunki dla bytowania ptactwa wodno-błotnego.

Fot. Karolina Klaja, Fundacja Leśne Dziki

PTAKI MOKRADEŁ

Formalnie nie ma takiego taksonu, ale można stwierdzić, iż jest to grupa, do której należą wszystkie gatunki związane z terenami wodnymi i podmokłymi, począwszy od rodziny blaszkodziobych (łabędzie, gęsi, kaczki, tracze) przez czaplowate, perkozy, czy nury, a skończywszy na żurawiach, siewkowatych, mewach a nawet rzędzie wróblowych.

Przystosowanie poszczególnych gatunków ptaków zależą od tego czy ptaki preferują wody otwarte, np.: jezior lub rzek czy płytkie, zarośnięte zbiorniki wodne (m. in. szuwary), torfowiska, bagna czy podmokłe łąki. Należy pamiętać, iż część ptaków wodno-błotnych nie umie ani pływać, ani nurkować, a jedynie brodzić.

Fot. Karolina Klaja, Fundacja Leśne Dziki

PTAKI WÓD OTWARTYCH

Do ptaków wód otwartych zaliczyć można m.in. ptaki pływające. Na omawianym obszarze występuje Łabędź niemy (blaszkodziobe), który może ważyć do 20 kg i jest to najcięższy ptak latający. W Polsce coraz liczniej spotykamy lęgowe łabędzie krzykliwe. Jest to gatunek z północy Europy, mniejszy i smuklejszy od łabędzia niemego z czarno-żółtym dziobem. W Bracholinie widywany jest jednak jedynie podczas wędrówek.

Fot. Karolina Klaja, Fundacja Leśne Dziki.

Kaczki ze względu na sposób poruszania się dzielimy na kaczki pływające oraz grążyce. Kaczki pływające to m.in. kaczka: krzyżówka, krakwa, cyraneczka, cyranka, płaskonos. Wymienione kaczki unoszą się na powierzchni wody i żerują zanurzając tylko przód ciała. Gatunki te posiadają zdolność nagłego wzbicia się w powietrze.

Grążyce (gągoł, czernica, głowienka, hełmiatka) to kaczki nurkujące na znaczne głębokości, potrzebujące rozbiegu aby wzbić się w powietrze. Gatunki te mają nogi umiejscowione z tyłu korpusu. Przebywając na lądzie, mają niemal pionową postawę. Aby zanurkować musi regulować zawartości worków powietrznych, a także wypychać powietrze spomiędzy piór.

Gęsi zbożowe i gęsi białoczelne wykorzystują Jezioro Bracholińskie jako noclegowisko, podczas wiosennej i jesiennej migracji. Ptaki te przemieszczają się w stadach, które mogą liczyć nawet kilka tysięcy osobników.

Fot. Karolina Klaja, Fundacja Leśne Dziki.

W Bracholinie znajduje się jedna z najważniejszych ostoi perkozów. Perkoz dwuczuby, perkozek, zaucznik, a także perkoz rdzawoszyi wybrały ten obszar do bytowania. Wynikać to może z faktu, iż perkozy zakładają gniazda pływające, stanowiące kopczyk roślinności wodnej przytwierdzony

do łodygi rośliny wynurzonej. Ptaki te, wyszukują cichych zarastających zbiorników wodnych. W tak utworzonym gnieździe zachodzą procesy gnilne, które powodują wytwarzanie się ciepła. Perkozy (podobnie jak kormorany) to typowi rybożercy. Nie potrafią sprawnie chodzić, dlatego rzadko wychodzą na brzeg.

Fot. Karolina Klaja, Fundacja Leśne Dziki.

PTAKI SZUWARÓW, ŁĄK, ŁĘGÓW I BRZEGÓW

Na obszarze ostoi bracholińskiej występują także ptaki, które można zaliczyć do odrębnej grupy, związanej z terenami podmokłymi, a także płytkimi zbiornikami wodnymi. Do grupy tej można zaliczyć ptactwo posiadające długie nogi, długie wąskie palce, a także lekkie ciała. Pozwala im to brodzić po wilgotnym lub lekko zalany podłożu. Do omawianej grupy zaliczyć można: m.in. rodziny czaplowate, siekowate, bekasowate, chruściele, bociany czy żurawie. Wymienione gatunki prowadzą naziemny tryb życia, część z nich nie potrafi pływać.