Narodowe Święto Konstytucji 3 Maja

3 maja (link otworzy duże zdjęcie)

Święto Konstytucji 3 Maja jest jednym z najważniejszych świąt państwowych Rzeczypospolitej Polskiej. Obchodzone jest na pamiątkę uchwalenia pierwszej w Europie, a drugiej na świecie ustawy zasadniczej, czyli nadrzędnego aktu prawnego określającego zasady działania państwa oraz prawa i obowiązki obywateli. Tekst Konstytucji nie był obszerny – liczył 11 stron. Dokument ten jest na co dzień przechowywany jest w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie.

Była to pierwsza w Europie i druga na świecie, po amerykańskiej z 1787 r., spisana konstytucja. Celem przyświecającym jej twórcom było ratowanie kraju, którego terytorium zostało częściowo zaanektowane w wyniku I rozbioru. „Uznając, iż los nas wszystkich od ugruntowania i wydoskonalenia konstytucji narodowej jedynie zawisł, długim doświadczeniem poznawszy zadawnione rządu naszego wady, a chcąc korzystać z pory, w jakiej się Europa znajduje, i z tej dogorywającej chwili, która nas samym sobie wróciła, wolni od hańbiących obcej przemocy nakazów, ceniąc drożej nad życie, nad szczęśliwość osobistą – egzystencyją polityczną, niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną narodu, którego los w ręce nasze jest powierzony, chcąc oraz na błogosławieństwo, na wdzięczność współczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć”, przywódcy Sejmu Wielkiego przyjęli konstytucję, która wszystkich obywateli brała „pod opiekę prawa i rządu krajowego”. Ustawa Rządowa regulowała system prawny państwa, wprowadzając ustrój monarchii konstytucyjnej i zasadę trójpodziału władzy. Znosiła liberum veto, konfederację i wolną elekcję. Choć interwencja militarna Rosji udaremniła reformę Rzeczypospolitej w połowie 1792 r., to do dzisiaj Konstytucja 3 maja stanowi jeden z fundamentów polskiej tradycji i państwowości.

Dzień uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791 r. został uznany za święto narodowe już 2 dni później, niestety, przez 123 lata zaborów Polski zakazane. Zostało przywrócone w II Rzeczypospolitej Polskiej w 1919 r., a zdelegalizowane przez okupantów niemieckich i sowieckich podczas II wojny światowej. Po jej zakończeniu było obchodzone tylko do 1946 r., a oficjalnie zostało zniesione w 1951 r. Przywrócono je jako Święto Narodowe Trzeciego Maja w 1990 r. 

Opublikowano: 02 maja 2025 13:48

Kategoria: Aktualności

Wyświetleń: 251