Gmina
Wągrowiec

„Cisterscapes – Cistercian landscapes connecting Europe” to międzynarodowy projekt, oferujący nowe spojrzenie na klasztory i ich pracę, której ślady trwale zapisane są w krajobrazie. Od średniowiecza, po czasy nowożytne klasztory tego zakonu powstawały na terenach nizinnych, często w bagnistych dolinach rzek. Cystersi, jako mistrzowie melioracji, uprawy ziemi i zrównoważonej gospodarki, pozostawili po sobie specyficzne cechy krajobrazu, które do dziś są wyróżnikiem związanych z nimi ośrodków.

Krajobraz wokół Jeziora Łekneńskiego - pierwszej lokalizacji klasztoru cysterskiego (fot. P.Wroniecki)

 Zespół klasztorny w Wągrowcu (fot. P.Wroniecki)

W projekcie „Cisterscapes – cysterskie krajobrazy łączące Europę” uczestniczy 18 ośrodków z Niemiec, Czech, Francji, Słowenii i Austrii. Polskę w projekcie reprezentują Gmina Wągrowiec oraz Miasto Wągrowiec. Jego celem jest promocja cysterskiego dziedzictwa kulturowego oraz uzyskanie Znaku Dziedzictwa Europejskiego – wyróżnienia przyznawanego obiektom, które odegrały szczególną rolę w kształtowaniu historii i kultury Europy. Do tej pory Znak przyznano 48. obiektom w Europie, w tym 6. w Polsce.

ZNAK DZIEDZICTWA EUROPEJSKIEGO

Współpraca pomiędzy ośrodkami pocysterskimi ukierunkowana jest na zwiększenie świadomości na temat historycznego krajobrazu kulturowego, jego promocji, promocji turystyki i nadania nowego impulsu dla rozwoju ośrodków uczestniczących w projekcie. W programie działań znalazło się m.in. wskazanie i opisanie zachowanych elementów krajobrazu pocysterskiego, zadania promocyjne, edukacyjne, inwestycje w infrastrukturę i europejski szlak łączący krajobrazy klasztorne ze wschodu na zachód na odcinku 1300 km.

Inwentaryzacja krajobrazu pocysterskiego objęła elementy dziedzictwa kulturowego w promieniu kilkudziesięciu kilometrów wokół ośrodków klasztornych. Prócz klasztorów najważniejsze cechy krajobrazu pocysterskiego to kanały wodne, młyny i stawy, stare winnice, rozległe lasy, folwarki, stare szlaki pielgrzymkowe i kaplice, dawne oficjalne dwory opackie z ogrodami i inne zabudowania.

Inwentaryzacja krajobrazu

W przypadku dziedzictwa cysterskiego na ziemi wągrowieckiej wyjątkowy w skali europejskiej jest zachowany układ urbanistyczny miasta klasztornego, z systemem wodnym ukształtowanym w wyniku działalności cystersów. Znakomitym wyróżnikiem naszego dziedzictwa jest również zachowany krajobraz otoczenia najstarszego polskiego ośrodka cysterskiego w Łeknie. Podjęcie badań nad zagadnieniem krajobrazu cysterskiego umożliwi identyfikację kolejnych elementów krajobrazu pocysterskiego na terenach należących niegdyś do klasztoru.

Klasztorek - stanowisko archeologiczne z reliktami cysterskiego założenia klasztornego (XIII-XIV w.) (fot. M.Krzepkowski)

Koordynacją projektu z ramienia Miasta Wągrowca i Gminy Wągrowiec, zajmuje się obecnie Muzeum Regionalne w Wągrowcu.

Uroczyste otwarcie projektu

Realizowane działania

Informacja o przyznaniu Znaku Dziedzictwa Europejskiego

Krajobraz cysterski Wągrowiec/Łekno wyróżniony Znakiem Dziedzictwa Europejskiego

Filmy promujące projekt Cisterscapes i przedstawiające krajobrazy pocysterskie jego partnerów

Publikacje