Gmina
Wągrowiec

W ramach akcji proekologicznej przeprowadzonej przez Gminę Wągrowiec wspólnie z Kołem Łowieckim nr 28 „Szarak” w Wągrowcu, zakupiono  i wypuszczono do środowiska naturalnego, w okolicach trzech miejscowości:  Kołybiec, Siedleczko, Koninek - 150 sztuk kuropatw oraz 100 sztuk bażantów. Koszt przedsięwzięcia polegający na zakupie ptaków został sfinansowany ze środków Gminy Wągrowiec i wyniósł 8 250 zł.

Jest to już kolejne przedsięwzięcie mające na celu odbudowę populacji zwierzyny drobnej. Wcześniej, w latach ubiegłych wysiedlano na terenie gminy Wągrowiec nie tylko kuropatwy, ale również zające.

Tegoroczna akcja miała miejsce 2 października 2017 r.  w godzinach popołudniowych. Ptaki zostały wyhodowane przez OHZ „Ptaszkowo” Gospodarstwo Rolne i wysiedlone w środowisko naturalne. Przez pierwszych kilka tygodni w celach adaptacyjnych Koło Łowieckie „Szarak”, na  którego obszarze dzierżawy wysiedlono ptaki, zapewniać im będzie  dostęp do paszy w karmnikach oraz wody w poidłach, dopóki samodzielnie nie rozpoczną żerowania.

Akcja okazała się niezbędna z uwagi na fakt, iż populacja kuropatw w środowisku naturalnym w ostatnich latach bardzo spadła. Głównymi przyczynami był intensywny rozwój rolnictwa, wzrost liczebności drapieżników (lisów) oraz nieprawidłowa gospodarka łowiecka. Kuropatwa jest popularnym, niewielkim ptakiem łownym, swoim wyglądem przypominającym  przepiórkę. Naturalnie występuje na polach uprawnych i w okolicach, miedzach i zakrzaczeniach. Kuropatwy są sprzymierzeńcami rolników, ponieważ ich naturalnym pokarmem są larwy owadów, gąsienice i ślimaki. Najczęściej kuropatwy dożywają 2-3 lat.

Warto wiedzieć, że kuropatwy to bardzo ciekawe zwierzęta. Zaobserwowano w zachowaniach obronnych piskląt podczas lotu nad nimi drapieżników, przewracanie się na grzbiet i łapanie w pazurki jakiegoś przedmiotu np. liścia lub gałązki. Żyją w stadach a podczas „zgromadzeń ostatecznych” czyli na zbiegowisku wielu stadek podczas harmidru i bieganiny formują się parki (samica prowadzi do gniazda samca). Kury znoszą w maju 10-18 oliwkowo-szarych jaj w jednodniowych odstępach. Wysiaduje je około 25 dni. W ciągu roku kury wodzą pisklęta tylko raz, samiec pomaga w wychowie i obronie młodych. Po 4 miesiącach młode osiągają masę ciała dorosłych ptaków. Kuropatwy pobierają w 80% pokarm roślinny i w 20% zwierzęcy. Najczęściej żerują wcześnie rano lub pod wieczór.

Bażant jest elementem obcym w naszej faunie wprowadzonym w XVI wieku. Populacja jego jest ciągle podtrzymywana przez ptaki wsiedlane w celach łowieckich. Bażant łowny prowadzi poligamiczny tryb życia, w którym na jednego koguta średnio przypada 5 kur. Samica tworzy gniazdo na ziemi, bardzo dobrze ukryte wśród roślinności. Od kwietnia do czerwca samica składa 8-12 brązowo-zielonkawych jaj. Jajami i młodymi zajmuje się wyłącznie samica. Chwilę po wykluciu wyprowadza młode z gniazda, które może przyciągnąć drapieżniki. Młode pozostają pod opieką matki przez 80 dni. Dorosłe bażanty żywią się prawie wyłącznie pokarmem roślinnym: nasionami, owocami i pędami roślin. Natomiast młode w pierwszych tygodniach życia karmione są drobnymi bezkręgowcami. Terytorium to miejsca występowania bażantów obu płci, a ich wybór należy do samców. Są one kształtu owalnego o powierzchni 3-14 ha. Terytoria służą do odbycia toków, które trwają od marca do końca czerwca. Gniazdo zakłada bażancica najchętniej na uprawach polnych. Najmniejsze gniazdo liczyło 6 jaj ,a największe 17jaj. Kura po złożeniu tylu jaj ile może obsiąść rozpoczyna wysiadywanie. Nie ucieka z gniazda nawet przed drapieżnikiem. Wylęg jaj trwa 23-25 dni i zależy od ilości jaj w gnieździe. Kura z pisklętami tworzy grupę rodziną przez 7-9 tygodni. Pisklęta bażancie do 3 tygodni życia nie wydzielają tzw. odwiatru, przez co nie są wyczuwalne dla drapieżników.

Ciekawostki o bażantach: W okresie rozrodczym samiec zajmuje wybrany teren. Jeśli kilka osobników zdecyduje się na ten sami rewir, dochodzi między nimi do walk. Pierwsze bażanty pojawiły się w Europie w średniowieczu. Najwcześniejsze doniesienia o tych ptakach pochodzą z Nadrenii. Początkowo kuraki te hodowano jedynie w niewoli. Na wolność, krótko przed polowaniem, wypuszczano wyłącznie młode ptaki. Część z nich uciekła i zaczęła żyć na swobodzie. Wiek bażanta można rozpoznać po ostrogach i długości pazurów. Młody ptak ma pazury 10-milimetrowe, ostrogi zaś są małe i ruchome. U starszego osobnika długość pazurów dochodzi do 18mm, a ostrogi stają się długie i ostre. Od 2. roku życia na ostrogach kogutów co roku pojawia się jeden pierścień. Długość koguta wynosi 90 cm, w tym 50 cm przypada na ogon.

Nie zapominajmy o kuropatwach i bażantach podczas dużych mrozów i zalegania na powierzchni gruntów pokrywy śnieżnej, ponieważ warunki te są bardzo niesprzyjające dla dziko żyjącego ptactwa, uniemożliwiają bowiem dostęp do pokarmu. D.P.