Zasady tworzenia i działania stowarzyszeń oraz fundacji
Podstawy prawne tworzenia i działania stowarzyszeń i fundacji:
- Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536)
- Ustawa - Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 z późn. zm.)
- Ustawa o fundacjach (Dz. U. z 1991 Nr 46, poz. 203 z późn. zm.)
- Ustawa o KRS (Dz. U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 z późn. zm.),
- oraz inne przepisy, w tym przepisy regulujące działalność osób prawnych.
Zakładanie stowarzyszenia:
- Stowarzyszenie jest zakładane na zebraniu założycielskim przez co najmniej 15 osób, które stają się członkami założycielami stowarzyszenia.
- Na zebraniu założycielskim członkowie podejmują uchwały o: powołaniu organizacji, wyborze komitetu założycielskiego, uchwaleniu statutu, mogą też wybrać zarząd i komisję rewizyjną.
- 3. Następnie komitet założycielski składa wniosek (razem z wymaganymi załącznikami) o rejestrację stowarzyszenia do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do KRS.
Rejestracja Stowarzyszeń:
Komitet założycielski stowarzyszenia zobowiązany jest złożyć w Sądzie Rejonowym następujące dokumenty:
- wniosek o rejestrację stowarzyszenia,
- statut stowarzyszenia,
- listę członków założycieli (zawierającą imiona i nazwiska, datę i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania oraz własnoręczne podpisy założycieli),
- oświadczenia członków założycieli o obywatelstwie oraz przysługującej im zdolności do czynności prawnych i publicznych,
- protokół z zebrania założycielskiego zawierający uchwały o powołaniu stowarzyszenia, uchwaleniu statutu oraz o wyborze komitetu założycielskiego lub władz stowarzyszenia,
- informację o adresie siedziby stowarzyszenia.
Sąd Rejonowy doręcza organowi nadzorującemu odpis wniosku o rejestrację stowarzyszenia wraz z załącznikami wymienionymi w art. 12 ustawy - Prawo o stowarzyszeniach.
Organ nadzorujący prawo może wypowiedzieć się w sprawie wniosku, a także przystąpić, za zgodą sądu, do postępowania jako zainteresowany.
Zarząd stowarzyszenia wpisanego do rejestru sądowego jest zobowiązany do powiadomienia sądu rejestrowego w ciągu 7 dni od jego wyboru o swoim składzie, miejscu zamieszkania członków, a także wskazać adres siedziby stowarzyszenia.
Zarząd stowarzyszenia zobowiązany jest do informowania sądu rejonowego o wszelkich zmianach w składzie zarządu oraz adresie siedziby oraz o zmianie w statucie stowarzyszenia. Celowe byłoby równoczesne informowanie o tych zmianach organu nadzoru.
Więcej o rejestracji w KRS – czytaj tutaj: http://www.ngo.pl/x/342824
Zgłaszanie jednostek terenowych stowarzyszeń bez osobowości prawnej:
Zgodnie z art. 20 ustawy – Prawo o stowarzyszeniach, zarząd terenowej jednostki organizacyjnej (oddziału) stowarzyszenia jest obowiązany, w terminie 14 dni od chwili jej powołania, zawiadomić o tym organ nadzorujący właściwy ze względu na siedzibę tej jednostki, podając skład zarządu i adres siedziby jednostki, oraz doręczyć statut stowarzyszenia.
Oznacza to, że przedstawiciel zarządu nowopowstałego oddziału stowarzyszenia bez osobowości prawnej z siedzibą na terenie Gminy Wągrowiec, powinien powiadomić Starostwo Powiatowe - Biuro Spraw Obywatelskich i Zdrowia, ul. Kościuszki 15, 62 – 100 Wągrowiec, o powstaniu oddziału. Zarząd terenowej jednostki organizacyjnej stowarzyszenia jest zobowiązany zawiadomić organ nadzorujący również o wszelkich zmianach w składzie zarządu i adresie siedziby terenowej jednostki organizacyjnej stowarzyszenia oraz statucie stowarzyszenia.
Zgłaszanie stowarzyszenia zwykłego:
Zgodnie z art. 40 ustawy – Prawo o stowarzyszeniach, uproszczoną formą stowarzyszenia jest stowarzyszenie zwykłe, nie posiadające osobowości prawnej. Osoby w liczbie co najmniej trzech, pragnące założyć stowarzyszenie zwykłe powinny uchwalić regulamin działalności stowarzyszenia, określając w szczególności jego nazwę, cel, teren i środki działania, siedzibę oraz przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie.
O utworzeniu stowarzyszenia zwykłego z siedzibą na terenie Gminy Wągrowiec, jego założyciele informują na piśmie, organ nadzorujący, (Starostwo Powiatowe w Wągrowcu - Biuro Spraw Obywatelskich i Zdrowia, ul. Kościuszki 15, 62 – 100 Wągrowiec, pok. nr 15 (parter), tel. (67) 26 80 558.
Stowarzyszenia zwykłe nie mogą:
- powoływać terenowych jednostek organizacyjnych,
- łączyć się w związki stowarzyszeń,
- zrzeszać osób prawnych,
- prowadzić działalności gospodarczej,
- przyjmować darowizn, spadków i zapisów oraz otrzymywać dotacji, a także korzystać z ofiarności publicznej.
Stowarzyszenia zwykłe mogą uzyskiwać środki na swoją działalność wyłącznie ze składek członkowskich.
O wszelkich zmianach, dotyczących adresu siedziby, regulaminu działalności oraz osoby reprezentującej stowarzyszenie należy powiadomić organ nadzoru, najpóźniej w ciągu miesiąca od ich wprowadzenia.
Nadzór nad stowarzyszeniami.
Zgodnie z art. 8 ust. 5 pkt 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, nadzór nad stowarzyszeniami sprawuje starosta właściwy ze względu na siedzibę stowarzyszenia.
Organ nadzorujący ma prawo:
- wystąpić do stowarzyszenia o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości,
- udzielić ostrzeżenia władzom stowarzyszenia - wystąpić do sądu z wnioskiem o udzielenie upomnienia władzom stowarzyszenia
- wystąpić do sądu z wnioskiem o uchylenie niezgodnej z prawem lub statutem uchwały stowarzyszenia
- wystąpić od sądu z wnioskiem o rozwiązanie stowarzyszenia
- w przypadku gdy stowarzyszenie nie posiada zarządu zdolnego do działań prawnych organ nadzorujący może wystąpić do sądu z wnioskiem o ustanowienie kuratora dla stowarzyszenia
- w przypadku gdy działalność stowarzyszenia wykazuje rażące lub uporczywe naruszenie statutu, organ nadzorujący może złożyć wniosek o rozwiązanie stowarzyszenia oraz wydanie zarządzenia tymczasowego o zawieszeniu w czynnościach zarządu i wyznaczeniu przedstawiciela do prowadzenia bieżących spraw stowarzyszenia.